روزشمار عملیات های دفاع مقدس

نوار زمان هشت سال جنگ تحمیلی

روزشمار عملیات های دفاع مقدس

بیشتر بخوانید :

جنگ 8 ساله ایران و عراق در تاریخ 31 شهریور سال 1359 آغاز شد . هرچند از چند ماه قبل از آن هم نشانه های نیت خصمانه صدام برای تعرض به کشور ایران نمایان شده بود . درگیری های عراق در 14/۶/59 در غرب آغاز شد ولی در نوار مرزی جنوب اولین درگیری های ایذایی در 22/۶/59 صورت گرفت و در 23/۶/59 اولین شهید جنگ در جنوب را که برادری از سپاه امیدیه بود، داشتیم.

در پی این جنگ افروزی دلیرمردان سرزمین ایران برای دفاع از میهن و کشور خود به میدان آمده و با مجاهدت مثال زدنی ، عملیات‎‎های گوناگونی را در عرصه های زمین ، هوا و دریا انجام دادند .

عملیات کمان ۹۹ یا عملیات سایه البرز، عملیات هوایی گسترده ایران، در اولین روز جنگ ایران و عراق بود که بزرگترین عملیات نظامی نیروی هوایی ارتش محسوب می شود.. در این عملیات ، شمار ۲۰۰ هواپیمای جنگی ایرانی حضور داشتند، که ۱۴۰ فروند از آنها از مرز عبور کردند و اهداف نظامی، فرودگاه ها و آشیانه های نظامی متعلق به ارتش عراق از جمله پایگاه هوایی کرکوک، پایگاه هوایی رشید، پایگاه هوایی علی، پایگاه هوایی التقدم و پایگاه های هوایی و اهدافی در موصل، حبانیه، ناصریه، شعیبیه، کوت، بصره، ام قصر و المثنی و فرودگاه بین المللی بغداد را مورد هدف قرار دادند و ۶۰ فروند دیگر نیز کار پشتیبانی را در این عملیات هوایی، انجام می دادند.
هرچند نیروهای مردمی و نظامی به صورت چریکی عملیاتهای گوناگونی را انجام دادند ولی اولین عملیات زمینی ایران را عملیات اندیمشک می دانند که در تاریخ 23 مهر 1359 و در غرب پل نادری و رودخانه کرخه ، سه راه قهوه خانه انجام شد تا جلوی پیش روی ارتش عراق را بگیرد .

همچنین ، اهمیت سکوهای البکر و الامیه در تأمین اقتصاد رژیم بعثی باعث شد که این سکوهای نفتی از همان ابتدا مورد حمله نیروهای دریایی ارتش قرار بگیرد. در آبان ماه سال 59 نیروی دریایی با اجرای دو عملیات "اشکان" و "شهید صفری" علیه سکوهای البکر و الامیه که ترمینال های بزرگ نفتی دشمن برای صدور نفت آن کشور بود توانست این سکوها را منهدم کند و به این ترتیب دشمن از امکان صدور نفت از طریق این سکوها محروم و از نظر اقتصادی در تنگنا قرار گرفت.

اولین عملیات برون مرزی ایران در دوران دفاع مقدس عملیات رمضان بود . این عملیات در تاریخ ۲۳ خرداد ماه ۶۱ ساعت ۲۱:۳۰ با رمز یا صاحب الزمان ادرکنی در منطقه جنوب غربی کشور در دو مرحله به منظور دور کردن آتش دشمن از شهر های کشورمان و انهدام تجهیزات و نیرو های دشمن صورت گرفت. این عملیات نخستین عملیات برون مرزی ایران در دوران دفاع مقدس بود که در پنج مرحله به اجرا درآمد و تا ۲۷ مرداد ادامه داشت. در پی تحرکات دشمن، عملیات رمضان در شب ۲۱ رمضان در چهار محور و پنج مرحله از سوی قرارگاه کربلا طراحی و اجرا شد تا با عبور از خط مرز بین المللی، یک زمین مثلثی شکل به وضعیت هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع آزاد شود. این منطقه از شرق به شلمچه، جاده اهواز خرمشهر، از شمال به کوشک و طلاییه و پاسگاه های مرزی در جنوب هویزه و حاشیه جنوبی هورالهویزه و از جنوب به رودخانه اروند تا شلمچه در شرق بصره، منتهی می شد.


جبهه جنوب

نام عملیاتتاریخ شروع عملیات شروعتاریخ پایانمنطقه نبردرمز عملیاتنیروهای عمل کنندهنتایج عملیات
عملیات دزفول۲۳ مهر ۱۳۵۹۲۸ مهر ۱۳۵۹غرب پل نادری و رودخانه کرخه، سه راه قهوه خانهارتشتثبیت پل نادری و عقب راندن دشمن از قسمتی از غرب کرخه و جلوگیری از سقوط خوزستان و جلوگیری از دسترسی عراق به راه مواصلاتی اندیمشک خرم آباد و اندیمشک اهواز و راه آهن اندیمشک و جلوگیری از دسترسی به سد دز و
عملیات نصر۱۵ دی ۱۳۵۹۱۸ دی ۱۳۵۹هویزه-کرخه کور- دشت آزادگان-ارتش و
دانشجویان
پیرو خط امام
نیروهای ایرانی ابتدا با استفاده از شکاف موجود در مواضع ارتش عراق در محور کرخه کور تا ۲۰ کیلومتری شرق هویزه نیز پیش رفتند اما به دلیل برخی ناهماهنگیها در نیروهای ایرانی، ارتش عراق توانست در اواسط دی ماه ۱۳۵۹ جاده هویزه به سوسنگرد را نیز تصرف نماید.
عملیات توکل۲۰ دی ۱۳۵۹۲۰ دی ۱۳۵۹شمال آبادان- سه راهی ماهشهر-ارتشتلاش نیروهای ایرانی در جهت جلوگیری از محاصره آبادان و عبور نکردن نیروهای عراقی از کارون با شکست روبرو شد
عملیات فرمانده کل قوا۲۱ خرداد ۱۳۶۰۲۵ خرداد ۱۳۶۰آبادان دارخوئینسپاهپیروزی ایران
عملیات ثامن الائمه۵ مهر ۱۳۶۰۵ مهر ۱۳۶۰نصرمن الله و فتحٌ قریبارتش و سپاهبازپسگیری ساحل شرقی رودخانه کارون-خارج کردن آبادان از محاصره یکساله-آزادسازی بیش از ۱۵۰ کیلومترمربع از اراضی اشغال شده توسط ارتش عراق-کلاسیک ترین عملیات نیروهای ایرانی در طول جنگ که کاملاً بر پایه اصول نظامی بود
عملیات طریق القدس۸ آذر ۱۳۶۰۱۵ آذر ۱۳۶۰شمال و جنوب کرخه- دشت آزادگانحسین بن علیارتش و سپاهآزادسازی بستان و ۷۰ روستای منطقه و ۵ پاسگاه مرزی-تصرف مناطق الله اکبر و تنگه چزابه
عملیات فتح المبین۲ فروردین ۱۳۶۱۱۰ فروردین ۱۳۶۱غرب کرخهیازهرا (س)ارتش و سپاهبازپسگیری ۲۵۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران از نیروهای عراقی-آزادسازی جاده استراتژیک دزفول تا دهلران-تصرف چاه های نفت ابوقریب در ارتفاعات تینه-اسارت ۱۵۰۰۰ سرباز عراقی توسط نیروهای ایرانی
عملیات بیت المقدس۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱۳ خرداد ۱۳۶۱خرمشهر- دشت آزادگانیا علی ابن ابیطالب علیه السّلامارتش و سپاهآزادسازی خرمشهر و منطقه هویزه و پادگان حمید-انهدام۲۰٪ از ارتش عراق-آزادسازی۵۰۳۸ کیلومترمربع از مناطق اشغال شده-عقب نشینی گسترده نیروهای عراق از استان خوزستان و موضعگیری آن ها در اطراف شهر بصره جهت مقابله با حمله احتمالی نیروهای ایرانی
عملیات رمضان۲۲ تیر ۱۳۶۱۷ مرداد ۱۳۶۱شرق بصرهیا صاحب الزمان ادرکنیارتش و سپاهاولین مواجهه نیرویهای ایرانی با سنگرهای مثلثی و در نتیجه شکست در محاصره بصره و تصرف این شهر به عنوان هدف عملیات
عملیات مسلم بن عقیل۹ مهر ۱۳۶۱۱۵ مهر ۱۳۶۱منطقه سوماریا ابوالفضل العباسارتش و سپاهبا هدف فائق آمدن بر ناکامی عملیات رمضان که با موفقیت همراه شد.
عملیات محرم۱۰ آبان ۱۳۶۱۲۰ آبان ۱۳۶۱موسیان- ارتفاعات مرزی میال حمرین - جنوب شرقی دهلرانیا زینب (س)ارتش و سپاهتصرف منابع نفتی موسیان و بیات و همچنین حوضچه های نفتی زبیدات که مشتمل بر ۷۰۰ حلقه چاه نفتی بود-تصرف جاده طیب به شهرانی-تصرف جاده تدارکاتی بغداد به بصره-رسیدن نیروهای به نقطه مرزی به طول۵۰ کیلومتر. اولین گردان آرپی جی زن موتورسوار در این عملیات استفاده شد.
عملیات والفجر مقدماتی۱۷ بهمن ۱۳۶۱۲۱ بهمن ۱۳۶۱فکه-چزابهیاالله-یاالله-یااللهسپاهلو رفتن طرح عملیات توسط نیروهای سازمان مجاهدین خلق-ناکامی نیروهای ایرانی در تصرف پل غزیله و تصرف شهر العماره
عملیات والفجر ۱۲۱ فروردین ۱۳۶۲۲۸ فروردین ۱۳۶۲جبل فوقی- شمال فکهیاالله-یاالله-یااللهارتشدستیابی نسبی نیروهای ایرانی به ارتفاعات موردنظر-ضعف فرماندهی نیروهای زمینی به جهت اتکای بیش از حد به واحد توپخانه-ناکامی در الحاق یگانها به یکدیگر بعد از پایان عملیات-عقب نشینی نیروهای ایرانی به مواضع قبلی بعد از چند روز
والفجر ۲۲۹ تیر ۱۳۶۲۱۳ مرداد ۱۳۶۲حاج عمرانارتش و سپاههمکاری کردهای بارزانی با قوای ایران- لو رفتن عملیات توسط حزب دموکرات کردستان ایران به قوای عراقی-۸۰ درصد اهداف عملیات تحقق یافت. همچنین اسناد زیادی از حزب دموکرات کردستان ایران به دست تیروهای ایرانی افتاد.
عملیات خیبر۳ اسفند ۱۳۶۲۲۲ اسفند ۱۳۶۲هورالهویزهیا رسول اللهارتش و سپاهدر محور شمالی عملیات (العزیز) نیروهای ایرانی توانستند خود را به رودخانه دجله رسانده و تردد خودروهای راه بصره به بغداد را قطع کنند-تصرف دو جزیره مجنون به مساحت ۱۶۰ کیلومتر مربع-تصرف ۵۰ حلقه چاه نفت-استفاده گسترده عراق از سلاح شیمیایی-شروع جنگ نفت کشها
عملیات بدر۱۹ اسفند۱۳۶۳۲۶ اسفند۱۳۶۳هورالهویزه- شمال بصرهیا فاطمه الزّهرا (س)ارتش و سپاهپیشروی کم نیروهای ایرانی در مواضع عراق تا شرق دجله و ناکامی در عبور از آن-ناتوانی آتشباری مناسب نیروهای ایرانی به نیروهای عراق به دلیل کمبود امکانات-عقب نشینی از نیمی از مناطق متصرف شده بعد از یک هفته-شروع جنگ شهرها
عملیات والفجر ۸۲۰ بهمن ۱۳۶۴۲۹ فروردین ۱۳۶۵شبه جزیره فاویا فاطمه الزهرا (س)سپاه و ارتشتصرف شهر فاو، راس البیشه، جاده فاو تا بصره-قطع دسترسی عراق به خلیج فارس-گسترده ترین استفاده از سلاح های شیمیایی در طول جنگ از جانب ارتش عراق-اسارت ۳۰۰۰ سرباز عراقی توسط نیروهای ایرانی-تصویب قطعنامه ۵۸۲ شورای امنیت-ساخت پل بعثت با استفاده از ۵۰۰۰ لوله بر روی اروند رود-مصدومیت شیمیایی بیش از ۱۵۰۰۰ سرباز ایرانی در ۱۷ روز-ورود رابرت مک فارلین به تهران
عملیات کربلای ۴۳ دی ۱۳۶۵۵ دی ۱۳۶۵غرب جزیره مینو- ابوالخصیبمحمدرسول اللهسپاهلو رفتن طرح عملیات پیش از آغاز آن توسط هواپیماهای آواکس-مسدود کردن حفر کانال در معبر اصلی محور و پر کردن آن با مازوت جهت زمین گیر کردن نیروهای ایرانی-شکست خوردن نیروهای ایرانی در تصرف کردن جزایر ام الرّصاص و ابوالخطیب بعد از۴۸ ساعت و دستور توقف عملیات توسط فرماندهان
عملیات کربلای ۵۱۹ دی ۱۳۶۵۴ اسفند ۱۳۶۵شرق بصرهیا زهرا (س)سپاه پاسداران و ارتشتصویب قطعنامه ۵۹۸-پیشروی ۱۲ کیلومتری به سمت بصره-تصرف ۱۱ قرارگاه ارتش عراق-آزادسازی ۱۵۰ کیلومتر از مساحت ایران-انهدام ۸۱ تیپ و گردان مستقل ارتش عراق-تصرف دریاچه بوبیان-آزادسازی ۴ پاسگاه مرزی ایران
عملیات بیت المقدس ۷۲۲ خرداد ۱۳۶۷۲۵ خرداد ۱۳۶۷شلمچهیا اباعبدالله الحسینسپاههدف از این عملیات صرفاً تضعیف روحیه و ماشین جنگی عراق در قسمت جنوبی کانال پرورش ماهی بود. نیروهای ایرانی با اولین پاتک عراق بدون هیچ مقاومتی به مواضع اولیه خود بازگشتند
عملیات لبیک یا خمینیغرب کارونفنای فی اللهسپاهشکست عراق

جبهه میانی

نام عملیاتشروع عملیاتپایان عملیاتمنطقه نبردرمز عملیاتنیروهای عملیات
عملیات کربلای ۱۹ تیر ۱۳۶۵۱۹ تیر ۱۳۶۵ارتفاعات قلاویزان تا شهر مهرانیا اباالفضل العباس ادرکنیسپاه و ارتشبازپسگیری شهر مهران و ارتفاعات استراتژیک قلاویزان و حمرین-آزادسازی جاده دهلران به مهران-آزادسازی ۲ پاسگاه مرزی
عملیات کربلای ۶۲۴ دی ۱۳۶۵۲۴ دی ۱۳۶۵شهر نفت شهر و شمال شهر سوماریا زهرا (س)ارتشنیروهای ایرانی در آزادسازی شهر نفت شهر ایران و شهر نفت خانه عراق به پیروزی رسیدند
© 1397 کلیه حقوق محفوظ است | طراحی وب سایت
x - »